Hoogeveen krijgt wijk met een eigen waterstofcentrale

In Hoogeveen begint eind 2020 de bouw van een wijk met een eigen waterstofcentrale. De zestien huizen zullen overtollige elektriciteit centraal omzetten in waterstof. Een warmtepomp en brandstofcel zorgen voor genoeg warmte en energie in de donkere, koude wintermaanden. Door een centrale energiecentrale te bouwen kan het systeem veel efficiënter werken.

Ingenieursbureau Arcadis, conceptontwikkelaar LiveFree en de gemeente Hoogeveen werken samen aan de wijk Van der Veen erf. De wijk wordt de eerste die waterstof gebruikt om elektrische energie op te slaan.

De ‘micro power plant’ die middenin de wijk komt bevat alles om de omliggende huizen van elektriciteit en warmte te voorzien. Een grote warmtepomp, een opslagtank voor warm water, een elektrolyzer die stroom omzet in waterstof, en een waterstofauto. Die laatste dient als brandstofcel; de waterstof gaat de auto in en de elektrische energie wordt vervolgens via de auto aan woningen geleverd.

Ad van Wijk

De gemeente is met het idee benaderd door Hydrogreenn, een informeel platform van noordelijke bedrijven en instellingen, waaronder Stork, GasTerra, de Groningse energieproeftuin EnTranCe, de Samenwerkende Bedrijven Eemsdelta (SBE) en N-Tra, het dochterbedrijf van netbeheerder Rendo. De deelnemers van dit platform hopen bij te dragen aan de ontwikkeling van de noordelijke waterstofeconomie. Hoogleraar Ad van Wijk schreef hier namens de Noordelijke Innovation Board (NIB) een plan voor.

Het experiment in Hoogeveen is interessant omdat het informatie kunnen opleveren over in hoeverre waterstof ook geschikt is bij bestaande woningen. Over het algemeen is het namelijk moeilijk om oude woningen en gebouwen geschikt te maken voor duurzame energie.

Hoogeveen heeft geen primeur. Ameland en een appartementgebouw in Rotterdam Rozenburg gingen hen voor. Maar deze nieuwbouwwijk in Hoogeveen biedt weer hele nieuwe perspectieven en het mooie is dat er samengewerkt wordt met bedrijven uit heel Nederland, onderwijs en wetenschap.

 

Efficiënte warmtepomp

“De technieken die wij gebruiken bestaan al jaren, we weten dat ze werken”, vertelt Tom Krauwels van LiveFree. “Wat het project uniek maakt is de schaal: we zorgen voor energievoorziening in een hele wijk. Daardoor wordt een warmtepomp bijvoorbeeld goedkoper; onze pomp met grote capaciteit kost per bewoner drie keer minder dan een waterpomp in elk huis.”

Bovendien wordt de warmtepomp veel efficiënter. “In ons systeem produceert de pomp warm water als er een overschot aan elektriciteit is. Het warme water slaan we vervolgens op, en het blijft warm tot mensen het nodig hebben. Dat is normaal niet zo; dan werkt de pomp als er warm water nodig is. Dat is vaak op momenten dat de duurzame elektriciteit niet beschikbaar is, in de vroege ochtend of de avond.”

Hoogeveen investeert

Bewoners uit Hoogeveen betalen €45.000 extra voor het huis om de installatie te bekostigen. Dat wordt op termijn terugverdiend doordat er geen energierekening op de mat valt. Wat de terugverdientijd is moet blijken.

De wet- en regelgeving staat dit soort projecten toe bij wijze van experiment. “Maar er moet officieel wel energiebelasting worden betaald. Dat is vreemd, want bewoners betalen dan geld voor stroom die ze zelf opwekken. Daardoor kan het project minder rendabel worden. Daar moet dus iets op gevonden worden.” Als dit concept op veel plekken toe wordt gepast moet ook de wetgeving over elektriciteitsnetwerken op de schop; nu mogen alleen netbeheerders stroomlevering beheren.

Waterstof in bestaande woonwijken

Volgens Krauwels is het project een goed voorbeeld voor andere nieuwbouwwijken.

“Hiermee heb je geen uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk nodig en krijg je toch een CO2-neutrale woonwijk. De kosten zijn lager dan bij nieuwe huizen die individueel een warmtepomp gebruiken, en de efficiency is hoger.”

In de toekomst is de micro power plant misschien zelfs in bestaande woonwijken in te passen.

 

Lees meer

• Wereldprimeur | Groen Waterstofgas produceren met een zonnepaneel uit Leuven, Belgie
• NOC*NSF maakt zich hard voor waterstof op Olympische Spelen 2020 in Tokyo
• Waterstof is niet de heilige graal, maar gaat wel een grote rol spelen
• Proef woningen verwarmen met 100% waterstof
• SMARTCirculair Track Record 2019