Irma Thijssen, SMARTCirculair juryvoorzitter 2023 en lid van de Transitieagenda Circulaire Bouweconomie (RVO)
Dat houtbouw een revolutie doormaakt is inmiddels overduidelijk. De toepassingsmogelijkheden van hout in de bouw lijken oneindig. Nieuwe technologische ontwikkelingen zorgen voor verdere versnelling.
Vandaag, 12 april, is de Nederlandse Earth Overshoot dayEarth Overshoot day: de dag waarop we in Nederland het ‘jaarbudget’ dat we hebben aan grondstoffen, om in balans met natuur en planeet te leven, hebben opgebruikt. Niet iets om trots op te zijn. Enige lichtpuntje: Vorig jaar was het ook op 12 april. Gaan we nu samen opklimmen? Het kan en jij weet dat!
Ofwel: Als iedereen ter wereld zou leven als een gemiddelde Nederlander, hebben we 3,6 aardes nodig per jaar.
Deze roofbouw op de planeet ligt aan de basis van klimaatverandering en de biodiversiteits- en stikstofcrisis. Lees meer
architectenbureau DP6 uit Delft maakte een ontwerp voor een natuurinclusief gebouw met omgeving voor de gemeente Den Haag
Heijmans en DuraVermeer hebben de Natuurladder opgesteld. Het doel: natuuradaptief bouwen, dus bouwen mét de natuur, waarbij biodiversiteit en klimaatadaptatie volledig in het proces zijn geïntegreerd.
De natuur beter achterlaten dan dat je het aantrof, is voor een bouwer eenvoudig te realiseren. Dit stellen Jan Willem Burgmansvan Heijmans en Léon Dielen van DuraVermeer. Zij ontwikkelden de Natuurladder, om het collega’s gemakkelijker te maken ambities op het gebied van klimaatadaptief bouwen én het herstellen van de biodiversiteit te realiseren.
Natuurladder: Een gespreksstarter voor projectteams en meetlat voor natuurvriendelijke werkwijze.
Groen blauwe steden dragen enorm bij aan de gezondheid van mensen
RHDHV – Royal HaskoningDHV neemt je mee in de snel veranderende wereld met betrekking tot het klimaat. De hitte neemt toe. Droogte en wateroverlast ook. Daar moet je iets mee in je ontwerp voor je opdrachtgever. Want door droogte verzakken huizen en gebouwen. Door wateroverlast kan overstroming het gevolg zijn. En hittestress, daar moet je ook wat mee.
RHDHV neemt je mee in de wereld van klimaatadaptief ontwerpen en hoe je de omgeving als bron voor je ontwerp gebruikt. Ruben Roelofs is Sustainable Urban Drainage en Climate Change Adaptation Adviseur bij Royal HaskoningDHV. Hij zet de uitdagingen én kansen op een rij voor jou als je aan de slag wilt met klimaatadaptatie. Lees meer
Megaborn – De zomer van 2022 heeft alle warmterecords verbroken. En sinds de Kerst staat het water hier aan de rand van de rivier. Het klimaat roert zich. We moeten echt aan de bak.
Megaborn laat je nadenken over het groen en klimaatpositief inrichten van de buitenomgeving. Denk dan aan een gebied zoals in Friesland en in Vlissingen. Maar ook aan schoolpleinen want daar moet net zo goed biodiversiteit en wateropvang meegenomen worden. Lees meer
HAUT Amsterdam heeft 21 verdiepingen, is 73 meter hoog en ligt aan de Amstel in Amsterdam.
Built by Nature – Bouwen met hout en andere natuurlijke materialen levert prachtige gebouwen op met een heerlijk binnenklimaat. Bovendien draagt bouwen met hout bij aan een beter klimaat en een rijker en meer gevarieerd boslandschap. Maar hoe doe je dat? Lees meer
Biosintrum, voor een klimaatvriendelijk en gezond binnenklimaat
DGMR – Hoe fijn is het als je in een gezond huis of gebouw woont, studeert of werkt? De WELL Building Standard neemt mensen als uitgangspunt en maakt gezondheid zichtbaar. WELL als middel voor een gezond gebouw en niet als doel.
Het binnenklimaat van een gebouw heeft een grote invloed op de gezondheid en het welzijn van de gebruiker. De WELL certificering is een internationaal erkende methode voor het meten van de gezondheid van gebouwen.
Aan de hand van 10 thema’s zie je precies waar verbeterpunten liggen en welke maatregelen je door kunt voeren. Hiermee verhoog je niet alleen de waarde van het vastgoed, maar beschik je ook over de handvatten die nodig zijn om het gezonde leefklimaat te vertalen naar je opdrachtgever.
Veel groen zoals parken in de stad dragen direct bij aan de gezondheid van inwoners
Gezondheid is een als belangrijk argument voor natuurinclusief bouwen. Onderzoek toont aan dat als we 10% meer groen in Nederland zouden toepassen, dat 68 miljoen bespaart aan zorgkosten.
Woningbouw corporaties staan voor een enorme uitdaging. Want de grootste milieu-impact van de gebouwde omgeving – en dus ook de grootste kans om de milieu-impact te verlagen – zit in de bestaande woningbouw.
Voor de corporaties levert renovatie zelfs tweemaal zoveel milieudruk als nieuwbouw. Dat is een van de verrassende uitkomsten uit het rapport “Woningcorporaties aan de slag met circulair renoveren”. Transformatie van daken, vervanging van glas, isolatie van gevels, en de installaties vormen de vier grootste productiestromen. Lees meer
Vogelsterfte – Honderdduizenden vogels vliegen zich naar schatting jaarlijks te pletter tegen ramen, maar gelukkig is er een simpele manier om dat aantal omlaag te krijgen. Dit kunt u doen om deze onnodige ongelukken te voorkomen.
Hartverscheurend: het horen van die doffe bonk en het vinden de stoffige vogelafdruk op uw raam. Bijna iedereen maakt het wel eens mee.
De Excellencedag 2022 voor studenten die deelnemen aan de Bouw OntwerpChallenge was een geslaagd evenement.
We hadden het natuurlijk liever live georganiseerd maar de talloze parallelle workshops verdeeld in drie rondes via MS Teams zijn goed bezocht en nog beter beoordeeld.
Op de Floriade Expo valt onmiddellijk het Klimaatpositieve gebouw van Hogeschool Aeres op
Ga je naar de Floriade Expo dan valt onmiddellijk het nieuwe, groene gebouw van de Aeres Hogeschool op. Circulair, energieneutraal, wateropvang en -hergebruik. Vanaf half april is het Aeres gebouw het visitekaartje van de Floriade Expo in Almere.
Het thema van de Floriade Expo 2022 – Growing Green Cities – past bij de Aeres Hogeschool. Aeres is een groene onderwijsinstelling met opleidingen die onderzoeken hoe steden kunnen vergroenen en hoe stadslandbouw kan bijdragen aan betaalbare, gezonde voeding.
De ontwerper van het gebouw is BDG Architecten. Zij kozen bijvoorbeeld voor het gebruik van oude planken uit de scheepsbouw in het gebouw en voor isolerend groen als gevelbekleding. Voor het ontwerp heeft Aeres het platinum WELL-certificaat ontvangen.
Floriade Expo
Van 14 april tot en met 9 oktober 2022 is Almere een half jaar hét podium voor wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade Expo 2022. Tijdens een bezoek aan Floriade duik je in thema’s die steden groener, gezonder en leuker maken aan de hand van vier pijlers:
Greening the City: meer groenvoorziening
Feeding the City: betere voedselvoorziening
Healthying the City: bewuster leven
Energising the City: slimmere energievoorziening
Floriade elke 10 jaar in Nedeland
De Wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade wordt sinds 1960 één keer per 10 jaar in een Nederlandse plaats gehouden.
De komende Floriade 2022 zal worden gehouden in Almere. De laatste was de Floriade 2012 in Venlo. Floriade 2012 was tevens de 19e Wereldtuinbouwtentoonstelling. Eerdere Floriades werden gehouden in Rotterdam (1960), Amsterdam (1972 en 1982), Zoetermeer (1992) en Haarlemmermeer (2002).
‘Groen’ was ook een belangrijk uitgangspunt in het ontwerp van het schoolgebouw. Daar waar het ging om duurzame, circulaire en zelfvoorzienende oplossingen (zoals in eigen energie bijvoorbeeld), maar ook letterlijk door het gebruik van planten en bomen die het pand ‘bevolken’; groen dat zich als een landschap door en over het gebouw uitstrekt.
Daarnaast zijn er allerlei biodiversiteit bevorderende maatregelen geïmplementeerd. Denk aan kruiden, boomstronken, een takkenrail en vele andere nestmogelijkheden voor insecten, vogels en vleermuizen.
Zelfs de verlichting is diervriendelijk. Deze stadsnatuur prikkelt niet alleen de zintuigen, maar heeft ook een educatieve waarde en draagt volgens BDG Architecten verder bij aan betere leer- werkprestaties.
Smart systems
Verder heeft de school veel daglicht, een goede ventilatie, thermisch comfort, een fijne akoestiek, een aangename vochtbalans en stimuleert zij beweging. Per ruimte kunnen gebruikers zelf verlichting, klimaat en zonwering regelen. De gebouwprestaties worden continu gemonitord en aangestuurd door een intelligent gebouwbeheersysteem. Ook het inspirerende interieur is een vertaling van deze visie. De functionele en gevarieerde mix aan leer-, werk-, en overlegruimten faciliteert activiteitgericht onderwijs, onderzoek en projectmatig & individueel werken.
Slimme gevel
De energetische gevel heeft afhankelijk van haar positie en oriëntatie, verschillende eigenschappen heeft. Elke zijde is zodanig uitgewerkt dat zij optimaal bijdraagt aan energiebesparing, energiewinning en comfort.
Zo zorgen pv-panelen aan de westkant naast energieopwekking ook voor zonwering.
De oostzijde, gericht op de bomentuin van de Floriade, is volledig groen en kleurt mee met de seizoenen.
Het levendige natuur- en groendak – dat via een esthetische, brede trap verspringt van de vierde naar de vijfde verdieping – is zowel een aangename verblijfsruimte als een inspirerend leer- en experimenteergebied.
Een luifel van semi-transparante pv-panelen beschermt de studenten tegen de zon en creëert met haar mooie getemperde licht een fijne sfeer.
Het opgevangen regenwater dient als verwarmings- en koelingsbuffer en voorziet in de bewatering van het groen.
Groene materialen
Passend bij de duurzame ambities voor de nieuwe hogeschool heeft BDG Architecten verschillende circulaire materialen in het gebouw verwerkt, zoals
biocomposiet gevelbekleding
betongranulaat
hergebruikt hout voor de tribunetrappen, vlonders en buitenmeubels
gerecyclede metal studs voor de binnenwanden
CO2-geproduceerd, circulair, ijzersterk, hygiënisch en onderhoudsvriendelijk Marmoleum op de vloeren
Het gebouw wordt verder schoongehouden door een Coral schoonloopsysteem bij de entree en andere toegangsdeuren. Deze schoonloopmatten houden tot wel 95 procent van het vocht en vuil buiten en zorgen dus ook weer voor een duurzame besparing op onderhoud, water en schoonmaakmiddelen.
Door de flexibele inrichting en meubels passen ruimtes zich verder eenvoudig aan. Zo kan de school de Floriade ook eenvoudig ‘hosten’.
Demontabel
Het demontabele ontwerp maakt toekomstig hergebruik van bijna al de gebruikte materialen mogelijk als het gebouw aan haar levenseinde komt.
Growing Green Cities
Onder het thema Growing Green Cities presenteert Floriade oplossingen die nodig zijn om steden groener, gezonder en leuker te maken. Een thema dat nu belangrijker is dan ooit. In 2050 zal namelijk maar liefst 68% van de wereldbevolking in de stad wonen, op slechts 2% van het totale aardoppervlak.
We hebben echt een uitdaging op het gebied van klimaatverandering. Hoe gaan we al die mensen op een verantwoorde manier voeden, wat betekent het voor de dieren, hoe gaan we in een mooie balans met elkaar verder leven? In de hele wereld wordt daarover nagedacht en dat komt samen bij Floriade. De Expo maakt inzichtelijk wat je als stad en als inwoner kan doen op een duurzame, circulaire manier met behoud van biodiversiteit, want we moeten beter gaan zorgen voor onze planeet.
Sempergreen is gespecialiseerd in daken en de laatste tien jaar steeds meer groene daken. Zij tonen aan dat de combinatie van een groendak met PV zorgt voor meer energieopbrengst. En dat een groendak prima te combineren is met wateropvang.
De beweegbare fietsbrug van biocomposieten over het Van Harinxmakanaal bij Ritsumasyl (Friesland) wordt gezien als wereldprimeur
CompositesNL is de brancheorganisatie van bedrijven en onderzoeksinstellingen in de composiet materialen. NHL Stenden is een belangrijke onderzoekspartner. Zeker als het gaat over onderzoek naar biocomposieten.
Biocomposieten – ontwerpen met vezels en ‘bio’ polymeren!
Daan van Rooijen en Rik Brouwer nemen je mee in de wereld van composiet materialen. Lees meer
Gijs Joosen (Royal Haskoning DHV) neemt ons in deze keynote mee in de kansen van parametrisch ontwerpen, een relatief nieuw ontwerpproces. Veel architecten zien dit als de toekomst van ontwerpen. Lees meer
Wateropvang, pv, groen … alles is mogelijk op een multifunctioneel dak
Multifunctionele daken waarin ruimte is voor duurzaam bouwen, wateropvang, energieopwek en biodiversiteit, draagt bij aan de verduurzaming van de stad en is lekker klimaatadaptief.
Ontwerptool multifunctionele daken
Dexter Beumken is bezig met afstuderen voor Ruimtelijke Ontwikkeling, Climate & Management aan de Haagse Hogeschool. Hij heeft een ontwerptool gemaakt waarmee je in de schetsontwerp-fase (SO) een gedetailleerde inschatting kan maken van de potentie en mogelijkheden van waterberging en PV op het dak.
Het ontwerp van Scalda studenten voor een bezoekerscentrum van het Nationaal Park Oosterschelde is een architectonisch waagstuk
NEELTJE JANS – Drie houten torens vlakbij de Oosterscheldekering, waarvan er twee met hun voeten in het water staan. Het ontwerp van Scalda-studenten voor een bezoekerscentrum van het Nationaal Park Oosterschelde is niet alleen een architectonisch waagstuk, de torens zijn ook volledig te recyclen. Toch zal het voorlopig een luchtkasteel blijven.
De voordelen van houtbouw beginnen steeds meer door te dringen. Een goede, klimaatvriendelijke en gezonde keuze. Maar welke vorm van houtbouw kies je?
HSB is een afkorting voor houtskeletbouw, ‘timber frame construction’ in het Engels. Waar CLT pas de laatste decennia op grote schaal wordt toegepast bouwt de mens als eeuwenlang met HSB in allerlei vormen. Lees meer
De meest optimale, natuurvriendelijke inrichting van de (openbare) ruimte
Als je natuurinclusief gaat ontwerpen, zorg je voor een leefgebied van (beschermde) soorten in de ontwikkeling van je gebied.
Een ontwerp waarbij de kwaliteit van het groen in de naaste omgeving al vanaf de tekentafel is meegenomen. Waar niet alleen de toekomstige menselijke gebruikers, maar ook stadsvogels en vleermuizen van voldoende leefruimte zijn voorzien.
Het kan zo maar zo zijn dat je het hele jaar niets aantreft en dat er in de paarperiode vleermuizen in de spouwmuren zitten en dan is het gebouw zwaar beschermd!
Masterclass Biodiverse gebiedsinrichting met ruimte voor flora en fauna zoals vleermuizen
Het studententeam in Heerhugowaard heeft een ontwerpopdracht van de gemeente Heerhugowaard om een ontwerp te maken van een woon/werk/horeca ontwerpproject, rekening houden met de bestaande biotoop waarin ook vleermuizen leven.
250 studenten en dan zo’n 50 docenten, bedrijven en overheden waren aanwezig tijdens de SMARTCirculair Excellencedag op 22 januari in Ede
EDE – De bouwprofessionals van morgen zijn doordrongen van het feit dat er oplossingen moeten komen voor de bouwsector. CO2, stikstof en PFAS-ongerustheid zorgen ervoor dat we nog mijlenweg staan van de klimaatdoelstellingen. SMARTCirculair juryvoorzitter Ruud Koornstra deed er tijdens de landelijke excellencedag nog een schep bovenop.
Koornstra: “Je moet de klimaatdoelstellingen vergelijken met de beloften die je aan je vrouw doet: In 2030 ga ik minder drinken, in 2040 ga ik lijnen en in 2050 doe ik alles met de fiets en het OV. Dat werkt toch niet? Ik ben pas geloofwaardig als ik nu start en niet over tien jaar. En jullie ook! Dus denk na over de klimaatpositieve bouw van de toekomst. SMARTCirculair daagt jullie uit dus ben inventief, denk na en onderscheid je in juni met het beste bouwconcept voor de toekomst dat ook echt nu al gerealiseerd kan worden. En niet over tien jaar of langer.”
Natuurverf is – dankzij eeuwenlange tradities gecombineerd met de nieuwste kennis en techniek – uitgegroeid tot een kwaliteitsproduct dat zorgt voor een gezond binnenklimaat
Net als leemstuc is natuurlijk schilderwerk dé finishing touch van je gebouw. De klassieke verven hebben een grote impact op milieu en klimaat. Dat begint al tijdens de productie maar natuurlijk ook als het aangebracht wordt of verwijderd.
Tierrafino is de maker van basisleem, bruinleem, leem-beton-look, leemstuc, leempleister, leemverf en nog vele andere leemproducten. Tierrafino bewijst met de mooiste voorbeelden de oneindige mogelijkheden van een van de meest natuurlijke producten: leem. Meer circulair kan bijna niet.
"Het moet industrieel, flexibel en demontabel zijn. Andere criteria die we nodig hebben om op te schalen zijn: Exact, meetbaar en vergelijkbaar. Rest de vraag: Welk juridisch risico loop ik?"
"Onderschat de kracht van de jonge voorhoede als trendsetters niet! Jonge mensen pikken massaal trends op als veganisme en het delen van een auto of huis en dat sijpelt langzaam maar zeker ook door naar de jonge oudere. Jong zijn is een troefkaart die veel bewuster gespeeld kan worden."
Yvonne van Sark, Youngworks
'De onderzoeken zijn echt van hoog niveau. Deze studenten komen met hun onderzoek op HBO niveau'
Niels Lewis, Technova
Energie OntwerpChallenge 2022
"Ik kijk terug op een prima samenwerking tussen jou en mij en de leerlingen! Ik benoemde gisteren nog de goede organisatie van het hele evenement en de aanloop er naartoe. Mocht er een herhaling komen en wij kunnen als school op dat moment meedoen dan laat ik dat graag gebeuren!
Het was inderdaad een snelkookpan voor de leerlingen en voor ons allemaal. Heel leerzaam allemaal. De presentatie op "neutraal terrein" vond ik heel sterk. De manier van presenteren is er een die voor mij blijft, ook met andere nog komende projecten."
Vandaag, 12 april, is de Nederlandse Earth Overshoot day
Woningbouw corporaties staan voor een enorme uitdaging. Want de grootste milieu-impact van de gebouwde omgeving – en dus ook de grootste kans om de milieu-impact te verlagen – zit in de bestaande woningbouw. 
De
Smart systems
